Bisiklet Sözlüğü

Bu sözlük, bisiklet ve bisikletçilikle ilgili temel terimleri ve parçaları kapsamaktadır.

**A**

* **Aba (Lastik Astarı):** İç lastiği dış etkenlerden (diken, cam vb.) korumak için dış lastik ile iç lastik arasına yerleştirilen dayanıklı şerit.

* **Aerodinamik:** Hava direncini azaltmaya yönelik tasarım ve teknikler. Bisiklet ve ekipmanlarında daha az enerji harcayarak daha hızlı gitmeyi hedefler.

* **Alyan Anahtar:** Genellikle altıgen başlı vidaları sıkmak veya sökmek için kullanılan L şeklinde özel anahtar. Bisiklet bakımında sıkça kullanılır.

* **Amortisör:** Bisikletin tekerleklerinin yoldaki engebeleri emerek sürücüye daha konforlu bir sürüş sağlayan süspansiyon sistemi. Genellikle dağ bisikletlerinde bulunur.

* **Antrenman Bisikleti:** Genellikle dayanıklılık ve konfor odaklı tasarlanmış, yarış dışı antrenmanlar için kullanılan bisiklet türü.

* **Arka Aktarıcı (Vites Değiştirici):** Arka dişli çarklar (kaset veya ruble) üzerinde zinciri hareket ettirerek vites değiştirmeyi sağlayan mekanizma.

* **Arka Fren:** Bisikletin arka tekerleğini yavaşlatmak veya durdurmak için kullanılan fren sistemi.

* **Arka Göbek:** Arka tekerleğin orta kısmında bulunan, tekerleğin serbestçe dönmesini sağlayan ve genellikle vites dişlilerini (kaset/ruble) üzerinde barındıran parça.

* **Arka Işık:** Bisikletin arkasında bulunan, genellikle kırmızı renkte olan ve diğer araçlar tarafından fark edilmeyi sağlayan güvenlik ekipmanı.

* **Arka Maşa (Seatstay & Chainstay):** Arka tekerlek göbeğini sele borusuna ve aynakola bağlayan kadro boruları. Seatstay (sele borusu bağlantısı) ve chainstay (aynakol bağlantısı) olmak üzere iki bölümden oluşur.

* **Aynakol (Krank Takımı):** Pedalların bağlı olduğu, ön dişli çarkları (yaprakları) içeren ve zinciri hareket ettirerek bisikletin ilerlemesini sağlayan sistem. Krank kolları, aynakol milleri ve dişli yapraklarından oluşur.

* **Ayarlanabilir Gidon Boğazı:** Gidonun yüksekliğini ve açısını sürücünün tercihine göre ayarlamaya olanak tanıyan gidon boğazı türü.

**B**

* **Bagaj:** Bisikletin arkasına veya önüne monte edilebilen, eşya taşımak için kullanılan platform veya çanta sistemi.

* **Balata:** Fren pabuçlarının veya disk fren kaliperlerindeki sürtünme yüzeylerinin adıdır. Jant veya disk üzerine baskı yaparak bisikletin yavaşlamasını veya durmasını sağlar.

* **Bandaj (Gidon Sargısı):** Yol bisikletlerinde gidonun üzerine sarılan, tutuşu kolaylaştıran ve titreşimi emen malzeme.

* **Barend:** Dağ bisikletlerinde gidonun uçlarına takılan, farklı tutuş pozisyonları sağlayarak tırmanışlarda veya uzun sürüşlerde konforu artıran kısa çubuklar.

* **Batarya (E-Bisiklet):** Elektrikli bisikletlerde elektrik motoruna güç sağlayan enerji kaynağı.

* **BB (Bottom Bracket - Orta Göbek):** Aynakol milinin yataklandığı ve kadroya bağlandığı kısım. Farklı standartlarda orta göbekler bulunur.

* **Bidon:** Su veya diğer içecekleri taşımak için kullanılan özel şişe. Genellikle kadro üzerindeki bidon kafeslerine yerleştirilir.

* **Bidon Kafesi:** Bidonu bisiklet kadrosuna sabitlemek için kullanılan aparat.

* **Bilye:** Rulmanların içinde bulunan küçük metal küreler. Sürtünmeyi azaltarak parçaların daha kolay dönmesini sağlar.

* **BMX (Bicycle Moto-Cross):** Akrobatik hareketler, yarışlar veya parkurlarda sürüş için özel olarak tasarlanmış küçük ve dayanıklı bisiklet türü.

* **Boğaz (Gidon Boğazı):** Gidonu maşaya bağlayan parça. Uzunluğu ve açısı sürüş pozisyonunu etkiler.

* **Braket:** Bir parçayı başka bir parçaya sabitlemek için kullanılan destek veya bağlantı elemanı. Örneğin, fren kaliperi braketi.

* **Brompton:** Katlanabilir bisikletleriyle ünlü bir marka. Genellikle şehir içi ulaşım için tercih edilir.

**C**

* **Cant (Jant):** Tekerleğin dış kısmını oluşturan, lastiğin takıldığı dairesel metal veya karbon fiber parça.

* **Cant Göbeği:** Jantın ortasında bulunan ve tellerin bağlandığı kısım. Tekerleğin dönmesini sağlar.

* **Cant Kilidi (Jant Kilidi):** Bisikleti kısa süreliğine güvene almak için janta takılan basit bir kilit türü.

* **Carbon Fiber:** Yüksek mukavemet ve hafiflik sağlayan, bisiklet kadroları ve parçalarında sıklıkla kullanılan bir malzeme türü.

* **Çamurluk:** Bisiklet sürerken tekerleklerden sıçrayan su ve çamurun sürücüye ulaşmasını engelleyen koruyucu parça.

* **Çelik:** Bisiklet kadroları ve parçalarında kullanılan dayanıklı bir metal alaşımı. Farklı çelik türleri bulunur (örneğin, krom-molibden).

* **Çift Amortisörlü Bisiklet (Full Suspension):** Hem ön hem de arka tekerlekte amortisör sistemi bulunan bisiklet türü. Genellikle zorlu arazi koşulları için tercih edilir.

* **Çocuk Bisikleti:** Çocukların kullanımına uygun boyutlarda ve tasarımlarda üretilmiş bisikletler.

**D**

* **Dağ Bisikleti (MTB - Mountain Bike):** Engebeli arazide, orman yollarında ve dağlık bölgelerde sürüş için tasarlanmış dayanıklı ve genellikle amortisörlü bisiklet türü. Farklı alt türleri bulunur (örneğin, cross-country, trail, enduro, downhill).

* **Debriyaj (Arka Aktarıcıda):** Bazı arka aktarıcılarda bulunan, zincirin gerginliğini artırarak zincir düşmesini engellemeye yardımcı olan mekanizma.

* **Değiştirici Kulakçık (Vites Kulağı):** Arka aktarıcının kadroya bağlandığı, kırılması durumunda kolayca değiştirilebilen küçük bir parça. Kadroyu aktarıcı hasarından korur.

* **Disk Fren:** Tekerlek göbeğine bağlı bir disk (rotor) ve bu diski sıkarak frenleme sağlayan kaliperlerden oluşan güçlü fren sistemi. Islak ve çamurlu koşullarda jant frenlerine göre daha iyi performans gösterir.

* **Disk Rotor:** Disk fren sisteminde kaliperlerin sıkarak frenleme yaptığı dairesel parça.

* **Dişli Oranı:** Ön dişli sayısının arka dişli sayısına oranı. Sürüş kolaylığını ve hızını etkiler.

* **Dişli Yaprağı (Ön Dişli):** Aynakol üzerindeki farklı boyutlardaki dişli çarklar.

* **Downhill (DH):** Dağ bisikletinin en ekstrem disiplinlerinden biri. Dik ve engebeli parkurlarda yüksek hızda iniş yapmayı hedefler. Özel tasarlanmış, uzun süspansiyonlu bisikletler kullanılır.

* **Dura-Ace:** Shimano'nun yol bisikletlerine yönelik en üst düzey performans parça grubu.

* **Düz Gidon:** Genellikle dağ bisikletlerinde ve şehir bisikletlerinde kullanılan, düz veya hafifçe kavisli gidon türü. Daha kontrol odaklı bir sürüş pozisyonu sağlar.

* **Dış Lastik:** Tekerleğin yere temas eden, desenli ve hava geçirmez dış kısmı. Farklı zemin koşulları için farklı desenlerde dış lastikler bulunur.

**E**

* **E-Bisiklet (Elektrikli Bisiklet):** Elektrik motoru ve batarya yardımıyla sürücüye pedal çevirirken destek sağlayan bisiklet türü. Farklı güç seviyelerinde ve kullanım amaçlarına yönelik modelleri bulunur.

* **Elcik:** Gidonun uçlarına takılan, ellerin kaymasını engelleyen ve tutuş konforunu artıran kauçuk veya benzeri malzemeden yapılmış parçalar.

* **Enduro:** Dağ bisikletinin hem tırmanış hem de iniş performansına odaklanan bir disiplini. Teknik ve zorlu parkurlarda sürüş için tasarlanmış bisikletler kullanılır.

* **Ergonomi:** İnsan vücudunun yapısına ve hareketlerine uygun tasarım prensipleri. Bisikletlerde sürüş konforunu ve verimliliğini artırmaya yönelik uygulamaları bulunur.

**F**

* **Faraş (Pompa Başlığı):** Bisiklet pompasının siboba takılan ve hava basmayı sağlayan ucu. Farklı sibop türlerine uygun faraşlar bulunur.

* **Fren Kolu:** Gidonda bulunan ve fren tellerini veya hidrolik sistemini harekete geçirerek frenlerin çalışmasını sağlayan kollar.

* **Fren Pabuçları (Jant Freni):** Jant fren sisteminde janta baskı yaparak bisikleti yavaşlatan veya durduran kauçuk veya benzeri malzemeden yapılmış parçalar.

* **Fren Teli:** Jant fren sisteminde fren kolundan gelen hareketi fren pabuçlarına ileten çelik tel.

* **Fren Vites Kolu (STI - Shimano Total Integration / ErgoPower - Campagnolo):** Yol bisikletlerinde fren ve vites değiştirme fonksiyonlarını tek bir ünitede birleştiren kollar.

**G**

* **Gidon:** Bisikletin ön kısmında bulunan, sürücünün bisikleti yönlendirmesini ve kontrol etmesini sağlayan parça. Farklı şekil ve boyutlarda gidon türleri bulunur (düz, riser, drop bar vb.).

* **Gidon Bandı (Bandaj):** Yol bisikletlerinde gidonun üzerine sarılan, tutuşu kolaylaştıran ve titreşimi emen malzeme.

* **Gidon Boğazı (Stem):** Gidonu maşaya bağlayan parça. Uzunluğu ve açısı sürüş pozisyonunu etkiler.

* **Gidon Kelepçesi:** Gidonu gidon boğazına sabitlemek için kullanılan parça.

* **Göbek:** Tekerleğin orta kısmında bulunan, tekerleğin serbestçe dönmesini sağlayan ve genellikle rulmanları içeren parça. Ön ve arka göbek olmak üzere iki tanedir.

* **Gravel Bisiklet:** Yol bisikleti geometrisine yakın ancak daha geniş lastiklere uygun, hafif arazi koşullarında da sürüş imkanı sunan bisiklet türü.

* **Grup Set (Groupset):** Bisikletin temel aktarma organları (aynakol, vites kolları, ön ve arka aktarıcı, kaset/ruble, zincir, frenler) ve bazen de göbekleri içeren parça grubu. Shimano, SRAM ve Campagnolo gibi markaların farklı seviyelerde grup setleri bulunur.

**H**

* **Hazne (Göbekte):** Göbek içindeki bilyelerin veya rulmanların yerleştiği yuvalar.

* **Hibrit Bisiklet (Şehir & Tur Bisikleti Karışımı):** Hem şehir içi kullanımına hem de hafif turlara uygun, genellikle düz gidonlu, konfor odaklı bisiklet türü.

* **Hidrolik Fren:** Frenleme gücünü hidrolik sıvı basıncıyla ileten disk fren sistemi. Daha güçlü ve kontrollü frenleme sağlar.

* **Hızlı Çıkarma (Quick Release):** Tekerlekleri veya sele borusunu alet kullanmadan hızlı bir şekilde söküp takmaya yarayan mekanizma.

**İ**

* **İç Lastik:** Dış lastiğin içinde bulunan, hava ile şişirilerek lastiğin şeklini almasını sağlayan kauçuk tüp.

* **İskambil Kağıdı (Jant Teli Koruyucu):** Arka dişli grubunun (ruble/kaset) arkasına takılan plastik disk. Zincirin en büyük dişlinin arkasına kaçmasını engeller. Genellikle giriş seviyesi bisikletlerde bulunur.

**J**

* **Jant (Cant):** Tekerleğin dış kısmını oluşturan, lastiğin takıldığı dairesel metal veya karbon fiber parça.

* **Jant Freni (V-Brake, Cantilever):** Fren pabuçlarının doğrudan jant yüzeyine baskı yaparak bisikleti yavaşlatan veya durduran geleneksel fren sistemi.

* **Jant Teli (Spoke):** Tekerlek göbeğini janta bağlayan ince metal çubuklar. Tekerleğin dayanıklılığını ve şeklini korur.

* **Jant Teli Anahtarı:** Jant tellerinin gerginliğini ayarlamak için kullanılan özel anahtar. Tekerlek akort ayarında kullanılır.

**K**

* **Kadro:** Bisikletin ana yapısal çerçevesi. Genellikle metal (çelik, alüminyum, titanyum) veya karbon fiberden yapılır. Bisikletin geometrisini ve sürüş özelliklerini belirler.

* **Kadro Boyutu:** Kadronun büyüklüğü. Sürücünün boyuna ve bacak iç uzunluğuna göre doğru kadro boyutunun seçilmesi önemlidir.

* **Kaliper (Fren Kaliperi):** Disk fren sisteminde fren balatalarını içeren ve disk rotorunu sıkarak frenleme sağlayan mekanizma.

* **Kampana Fren:** Genellikle şehir bisikletlerinde ve bazı çocuk bisikletlerinde bulunan, tekerlek göbeği içine yerleştirilmiş kapalı fren sistemi.

* **Kaset (Arka Dişli Grubu):** Arka tekerlek göbeğine takılan, farklı boyutlarda birden fazla dişli çarktan oluşan sistem. Vites değiştirme ile farklı direnç ve hız seçenekleri sunar.

* **Katlanır Bisiklet:** Kolayca katlanabilen ve taşınması veya depolanması kolay olan bisiklet türü. Şehir içi ulaşım ve toplu taşıma ile entegrasyon için idealdir.

* **Kilit (Bisiklet Kilidi):** Bisikleti hırsızlığa karşı korumak için kullanılan güvenlik ekipmanı. Farklı türleri bulunur (U-kilit, zincir kilit, kablo kilit vb.).

* **Kilitli Pedal:** Özel ayakkabılarla (kilitli ayakkabı) birlikte kullanılan pedal türü. Ayakkabıyı pedala kilitleyerek daha verimli pedal çevirme imkanı sunar.

* **Kilitli Ayakkabı:** Kilitli pedallarla uyumlu, tabanında özel bir mekanizma bulunan bisiklet ayakkabısı.

* **Konik Maşa (Tapered Steerer Tube):** Alt kısmı daha geniş, üst kısmı daha dar olan maşa borusu. Daha rijit bir ön bölüm ve daha iyi yol tutuşu sağlar.

* **Kontra Pedal (Geri Pedal Freni):** Pedalları geriye doğru çevirerek frenleme sağlayan sistem. Genellikle şehir bisikletlerinde ve bazı çocuk bisikletlerinde bulunur.

* **Krank Kolu:** Pedalların takıldığı, aynakol miline bağlı kollar.

* **Krank Seti (Aynakol Takımı):** Pedalların bağlı olduğu, ön dişli çarkları (yaprakları) içeren ve zinciri hareket ettirerek bisikletin ilerlemesini sağlayan sistem. Krank kolları, aynakol milleri ve dişli yapraklarından oluşur.

* **Kron:** Bisiklet ve bisiklet parçaları üreten Türk markası.

* **Kulakçık (Dropout):** Tekerlek göbeklerinin kadroya veya maşaya bağlandığı yuvalar. Arka kulakçıklarda genellikle vites değiştirici kulakçığı da bulunur.

**L**

* **Lastik:** Tekerleğin yere temas eden, hava ile şişirilen dış kısmı. Farklı zemin koşulları ve kullanım amaçları için farklı desen ve boyutlarda lastikler bulunur.

* **Lastik Basıncı:** İç lastiğin içindeki hava basıncı. Doğru lastik basıncı sürüş konforunu, yuvarlanma direncini ve patlak riskini etkiler.

* **Lastik Levyesi:** Dış lastiği janttan çıkarmak için kullanılan plastik veya metal araç.

* **Lastik Pompası:** Bisiklet lastiklerini şişirmek için kullanılan alet. Farklı boyutlarda ve tiplerde pompalar bulunur (el pompası, ayak pompası, CO2 pompası).

* **Lastik Tamir Kiti:** Patlak lastikleri geçici olarak onarmak için kullanılan malzemeler (yama, yapıştırıcı, zımpara vb.).

* **Led Işık:** Düşük enerji tüketimi ve yüksek parlaklık sunan, bisiklet ön ve arka aydınlatmalarında sıklıkla kullanılan ışık teknolojisi.

* **Link (Süspansiyon):** Tam süspansiyonlu bisikletlerde arka amortisörü kadroya bağlayan ve süspansiyon hareketini kontrol eden bağlantı parçaları.

**M**

* **Maşa (Fork):** Ön tekerleği taşıyan ve gidon boğazı aracılığıyla gidona bağlanan, genellikle amortisörlü veya rijit (amortisörsüz) olabilen ön çatal.

* **Maşa Kilidi (Lockout):** Amortisörlü maşanın veya arka amortisörün sıkıştırılmasını engelleyerek süspansiyonun çalışmasını geçici olarak devre dışı bırakan mekanizma. Genellikle düz yolda veya tırmanışlarda enerji kaybını önlemek için kullanılır.

* **Mesafe Ölçer (Odometer):** Bisikletin kat ettiği toplam mesafeyi ölçen cihaz. Genellikle bisiklet bilgisayarının bir fonksiyonudur.

* **Milli Maşa (Quill Stem):** Gidon boğazının maşa borusunun içine sıkıştırılarak sabitlendiği eski tip bir bağlantı sistemi. Genellikle klasik bisikletlerde görülür.

* **MTB (Mountain Bike - Dağ Bisikleti):** Engebeli arazide, orman yollarında ve dağlık bölgelerde sürüş için tasarlanmış dayanıklı ve genellikle amortisörlü bisiklet türü. Farklı alt türleri bulunur (örneğin, cross-country, trail, enduro, downhill).

**N**

* **Nipel:** Jant tellerinin janta bağlandığı küçük somun benzeri parça. Jant tellerinin gerginliğini ayarlamak için kullanılır.

**O**

* **Orta Göbek (BB - Bottom Bracket):** Aynakol milinin yataklandığı ve kadroya bağlandığı kısım. Farklı standartlarda orta göbekler bulunur.

* **Ön Aktarıcı (Vites Değiştirici):** Ön dişli çarklar (aynakol yaprakları) üzerinde zinciri hareket ettirerek vites değiştirmeyi sağlayan mekanizma.

* **Ön Fren:** Bisikletin ön tekerleğini yavaşlatmak veya durdurmak için kullanılan fren sistemi. Genellikle arka frenden daha etkilidir ancak dikkatli kullanılması gerekir.

* **Ön Göbek:** Ön tekerleğin orta kısmında bulunan, tekerleğin serbestçe dönmesini sağlayan parça.

* **Ön Işık:** Bisikletin önünde bulunan, genellikle beyaz renkte olan ve yolu aydınlatmanın yanı sıra diğer araçlar tarafından fark edilmeyi sağlayan güvenlik ekipmanı.

* **Ön Maşa (Fork):** Bakınız: Maşa.

**P**

* **Pabuç (Fren Pabucu):** Jant fren sisteminde janta baskı yaparak bisikleti yavaşlatan veya durduran kauçuk veya benzeri malzemeden yapılmış parçalar.

* **Park Ayağı:** Bisikletin dik durmasını sağlamak için kadroya monte edilen açılır kapanır destek çubuğu.

* **Patlak:** Lastiğin hava basıncını kaybetmesi durumu. Genellikle iç lastikte oluşan bir delikten kaynaklanır.

* **Pedal:** Ayaklarla basılarak aynakolun dönmesini ve bisikletin ilerlemesini sağlayan parçalar. Farklı türleri bulunur (düz pedal, kilitli pedal).

* **Pedal Çevirme Frekansı (Kadans):** Bir dakikada yapılan pedal devri sayısı. Sürüş verimliliği için önemli bir faktördür.

* **Pinyon:** Genellikle tek dişli bisikletlerde (örneğin BMX, sabit vites) arka tekerlek göbeğine doğrudan takılan tek dişli çark.

* **Pompa (Lastik Pompası):** Bisiklet lastiklerini şişirmek için kullanılan alet. Farklı boyutlarda ve tiplerde pompalar bulunur (el pompası, ayak pompası, CO2 pompası).

* **Profil (Lastik):** Dış lastiğin yüzeyindeki desenler. Farklı zemin koşulları için farklı profiller tasarlanır.

**R**

* **Rampa (Bisiklet Rampası):** Akrobatik hareketler veya engelleri aşmak için kullanılan eğimli platform.

* **Reflektör:** Bisikletin önünde (genellikle beyaz) ve arkasında (genellikle kırmızı) bulunan, ışığı yansıtarak bisikletin görünürlüğünü artıran güvenlik ekipmanı.

* **Rijit Maşa:** Amortisör sistemi olmayan, sabit yapılı ön maşa. Genellikle yol bisikletlerinde, şehir bisikletlerinde ve bazı dağ bisikletlerinin daha hafif versiyonlarında kullanılır.

* **Ruble (Freewheel):** Arka tekerlek göbeğine vidalanan, birden fazla dişli çarktan oluşan ve tek yönde dönme mekanizması içeren vites sistemi. Kaset sisteminden daha eski bir teknolojidir.

* **Rulman:** Hareketli parçaların (göbekler, orta göbek, furş takımı vb.) sürtünmesini azaltarak daha akıcı dönmelerini sağlayan bilyeli veya makaralı yataklama sistemi.

* **Rüzgarlık (Ön Cam):** Bazı şehir ve tur bisikletlerinde gidona monte edilen, rüzgarı keserek sürücünün konforunu artıran plastik veya benzeri malzemeden yapılmış parça.

**S**

* **Sele:** Bisiklet sürücüsünün oturduğu, genellikle dolgulu ve farklı şekillerde olabilen parça. Sürüş konforu için doğru sele seçimi önemlidir.

* **Sele Altı Çanta:** Selenin altına monte edilen küçük çanta. Genellikle yedek iç lastik, tamir malzemeleri gibi küçük eşyaları taşımak için kullanılır.

* **Sele Borusu:** Seleyi kadroya bağlayan ve yüksekliğinin ayarlanmasını sağlayan boru.

* **Sele Kelepçesi:** Sele borusunu kadroya sabitlemek için kullanılan kelepçe mekanizması. Hızlı çıkarmalı tipleri de bulunur.

* **Sele Yüksekliği:** Selenin aynakol merkezine olan mesafesi. Doğru sele yüksekliği verimli pedal çevirme için kritik öneme sahiptir.

* **Set (Grup Seti):** Bakınız: Grup Set.

* **Sibop:** İç lastiğin hava ile şişirilmesini ve havanın içeride kalmasını sağlayan valf. Farklı türleri bulunur (Schrader, Presta, Dunlop).

* **Single Speed (Tek Vites):** Sadece bir ön ve bir arka dişliye sahip, vites değiştirme mekanizması olmayan bisiklet türü. Basit, hafif ve az bakım gerektirir.

* **Slick Lastik:** Üzerinde hiç veya çok az desen bulunan, düz ve pürüzsüz lastik türü. Genellikle asfalt gibi düz yüzeylerde düşük yuvarlanma direnci ve yüksek hız sağlar.

* **Suluk (Bidon):** Su veya diğer içecekleri taşımak için kullanılan özel şişe. Genellikle kadro üzerindeki bidon kafeslerine yerleştirilir.

* **Suluk Kafesi (Bidon Kafesi):** Bidonu bisiklet kadrosuna sabitlemek için kullanılan aparat.

* **Sürekli Frenleme (Dragging Brakes):** Fren kollarını hafifçe sıkarak hızı sürekli olarak kontrol etme tekniği. Genellikle inişlerde kullanılır.

* **Süspansiyon:** Bisikletin tekerleklerinin yoldaki engebeleri emerek sürücüye daha konforlu bir sürüş sağlayan sistem. Genellikle amortisör ve yaylardan oluşur. Ön süspansiyon (maşada) veya tam süspansiyon (hem ön hem de arkada) şeklinde olabilir.

**Ş**

* **Şehir Bisikleti (Urban Bike / Commuter Bike):** Şehir içi ulaşım için tasarlanmış, genellikle düz gidonlu, konforlu seleli, bagaj ve çamurluk gibi aksesuarlara sahip olabilen bisiklet türü.

* **Şişirme Ucu (Pompa Adaptörü):** Farklı sibop türlerine uygun pompa başlıklarının veya farklı amaçlar için kullanılan özel uçların takılmasını sağlayan adaptör.

**T**

* **Tandem Bisiklet:** İki veya daha fazla kişinin aynı anda pedal çevirebildiği, uzun yapılı bisiklet türü.

* **Tekerlek:** Jant, göbek, teller ve lastikten oluşan, bisikletin hareket etmesini sağlayan dairesel yapı.

* **Tekerlek Akordu:** Tekerlek tellerinin gerginliğini ayarlayarak jantın düzgün ve dengeli olmasını sağlama işlemi. Dengesiz tekerlekler sürüş konforunu ve tekerlek ömrünü olumsuz etkileyebilir.

* **Tel (Jant Teli):** Tekerlek göbeğini janta bağlayan ince metal çubuklar. Tekerleğin dayanıklılığını ve şeklini korur.

* **Tel Gerginliği:** Jant tellerinin ne kadar sıkı olduğunun ölçüsü. Doğru tel gerginliği tekerleğin sağlamlığı için önemlidir.

* **Teleskopik Sele Borusu (Dropper Post):** Özellikle dağ bisikletlerinde kullanılan, gidondan bir kol yardımıyla selenin yüksekliğinin sürüş sırasında ayarlanabilmesini sağlayan sele borusu türü. İnişlerde selenin aşağı indirilmesi sürüş kontrolünü artırır.

* **Tırmanış Vitesi:** Yokuş yukarı çıkarken pedal çevirmeyi kolaylaştıran düşük dişli oranı.

* **Titanyum:** Hafif, dayanıklı ve korozyona karşı dirençli bir metal alaşımı. Bisiklet kadroları ve bazı parçalarında kullanılır. Genellikle alüminyum ve çelikten daha pahalıdır.

* **Tur Bisikleti (Touring Bike):** Uzun mesafeli yolculuklar ve bagaj taşımak için tasarlanmış dayanıklı ve konforlu bisiklet türü. Genellikle sağlam kadrolara, geniş vites aralığına ve bagaj taşıma noktalarına sahiptir.

* **Tubeless Lastik:** İç lastik olmadan doğrudan janta monte edilebilen ve genellikle patlak önleyici sıvı ile kullanılan lastik türü. Daha düşük lastik basıncıyla daha iyi tutuş ve konfor sağlar, patlak riskini azaltır.

* **Tubular Lastik:** Janta özel olarak yapıştırılan, iç lastiği de içeren dikişli lastik türü. Genellikle profesyonel yarışlarda kullanılır.

**U**

* **U-Kilit:** Bisikleti güvenli bir yere kilitlemek için kullanılan, U şeklinde sert metal çubuk ve kilitten oluşan dayanıklı bir kilit türü.

**V**

* **V-Fren:** Jant freninin bir türü. Uzun kolları sayesinde daha fazla frenleme gücü sağlar. Dağ bisikletlerinde ve bazı şehir bisikletlerinde yaygın olarak kullanılmıştır.

* **Vites:** Bisikletin farklı hız ve direnç seviyelerinde sürülmesini sağlayan dişli sistemi. Ön ve arka aktarıcılar ve dişli çarklardan oluşur.

* **Vites Aralığı:** Bisikletin sahip olduğu en düşük ve en yüksek dişli oranları arasındaki fark. Farklı arazi koşullarına uyum sağlamak için önemlidir.

* **Vites Kolu:** Gidonda bulunan ve ön ve arka aktarıcıları kontrol ederek vites değiştirmeyi sağlayan kollar. Farklı tipleri bulunur (çevirmeli, tetikli, entegre).

* **Vites Teli:** Vites kollarından gelen hareketi ön ve arka aktarıcılara ileten çelik teller.

**Y**

* **Yama (Lastik Yaması):** Patlak iç lastikleri onarmak için kullanılan kauçuk parça. Genellikle yapıştırıcı ile birlikte kullanılır.

* **Yarış Bisikleti (Road Bike):** Hızlı sürüş ve yarışlar için tasarlanmış hafif, aerodinamik ve genellikle ince lastikli bisiklet türü. Drop bar (kıvrık gidon) tipik özelliğidir.

* **Yol Tutuşu:** Lastiklerin zeminle temas ederek sağladığı tutunma kabiliyeti. Güvenli sürüş için önemlidir ve lastik tipine, basıncına ve zemin koşullarına bağlıdır.

* **Yüksek Basınçlı Lastik:** Genellikle yol bisikletlerinde kullanılan, düşük yuvarlanma direnci sağlamak için yüksek hava basıncıyla şişirilen ince lastikler.

* **Yük Bisikleti (Cargo Bike):** Eşya veya yolcu taşımak için özel olarak tasarlanmış, genellikle daha sağlam yapılı ve büyük hacimli taşıma alanlarına sahip bisiklet türü.

**Z**

* **Zincir:** Aynakol dişlilerinden arka dişlilere güç aktararak bisikletin ilerlemesini sağlayan birbirine bağlı baklalardan oluşan metal parça. Düzenli bakımı (yağlama) önemlidir.

* **Zincir Baklası:** Zinciri oluşturan tek bir bağlantı elemanı.

* **Zincir Çektirme (Chain Guide):** Özellikle engebeli arazide sürüş sırasında zincirin ön dişliden düşmesini engellemek için aynakol yakınına monte edilen parça.

* **Zincir Kilit:** Bisikleti kilitlemek için kullanılan, dayanıklı metal zincir ve kilitten oluşan güvenlik ekipmanı.

* **Zincir Yağı:** Bisiklet zincirinin sürtünmesini azaltmak, aşınmayı önlemek ve sessiz çalışmasını sağlamak için kullanılan özel yağ.

* **Zincir Vurması (Chain Slap):** Engebeli arazide sürüş sırasında zincirin arka maşaya vurarak ses çıkarması ve kadroya zarar vermesi durumu. Zincir koruyucularla önlenebilir.

* **Zil:** Bisikletin gidonuna monte edilen, yaylı bir mekanizma ile ses çıkararak yayaları ve diğer sürücüleri uyarmak için kullanılan güvenlik ekipmanı.

Bisiklet Sözlüğü